Χάρτης - Δάρας (Μεσοποταμία) (Oğuz)

Η Δάρα ή Δάρας ήταν σημαντική βυζαντινή πόλη-οχυρό στη βόρεια Μεσοποταμία στα σύνορα με την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών. Σήμερα είναι αρχαιολογικός τόπος της Τουρκίας κοντά στα σύνορα με την Συρία. Λόγω της μεγάλης στρατηγικής σημασίας είχε εξέχουσα θέση στις βυζαντοπερσικές συγκρούσεις του 6ου αιώνα, με την περίφημη Μάχη της Δάρας που έλαβε χώρα μπροστά στα τείχη της.

Κατά τη διάρκεια των πολέμων του αυτοκράτορα Αναστασίου το 502-506, τα βυζαντινά στρατεύματα πήγαν άσχημα εναντίον των Σασσανιδών Περσών. Σύμφωνα με το συριακό χρονικό του Ζαχαρία της Μυτιλήνης, οι βυζαντινοί στρατηγοί αντιμετώπισαν δυσκολίες σχετικά με την έλλειψη μιας ισχυρής βάσης στην περιοχή, σε αντίθεση με τους Πέρσες, οι οποίοι κατείχαν την μεγάλη πόλη της Νίσιβις η οποία είχε εκχωρηθεί από τους βυζαντινούς στους Πέρσες το 363.

Ως εκ τούτου το 505 ο αυτοκράτορας Αναστάσιος αποφάσισε να χτίσει το οχυρό της Δάρα, μόλις 18 χιλιόμετρα δυτικά από την Νίσιβη και μόλις 5 χλμ από τα πραγματική σύνορα με την Περσία, για να είναι ένα καταφύγιο για το στρατό στο οποίο θα μπορούσαν να ξεκουραστούν, και για την προετοιμασία των όπλων, και να προφυλαχθεί από τις επιδρομές των Περσών και των Σαρακηνών. Εργάτες και μηχανικοί από όλη τη Μεσοποταμία συγκεντρώθηκαν και εργάστηκαν με μεγάλη βιασύνη. Η νέα πόλη χτίστηκε πάνω σε τρεις λόφους, στο υψηλότερο βρισκόταν η ακρόπολη, προικισμένη με μεγάλες αποθήκες, ένα δημόσιο λουτρό, και τις δεξαμενές νερού. Πήρε το όνομα "Αναστασιούπολις και έγινε η έδρα του βυζαντινού δούκα της Μεσοποταμίας.

Σύμφωνα με τον Προκόπιο η βιαστική κατασκευή τών αρχικών τειχών οδήγησε σε κακή ποιότητα της κατασκευής, και οι ακραίες καιρικές συνθήκες της περιοχής επιτείναν το πρόβλημα, καταστρέφοντας μερικά τμήματα. Έτσι ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός αναγκάστηκε να κάνει εκτεταμένες επισκευές στην πόλη, μετά την λήξη τους την μετονόμασε "Νέα Ιουστινιανή". Τα τείχη ξαναχτίστηκαν διπλασιάζοντας το ύψος σε περίπου 20 μέτρα. Οι πύργοι ενισχύθηκαν και μεγάλωσαν ενώ σκάφτηκε και μία τάφρος που γέμιζε με νερό. Οι μηχανικοί του Ιουστινιανού άλλαξαν την πορεία του κοντινού ποταμού Κορντές προς την πόλη με το σκάψιμο ενός καναλιού. Το ποτάμι τώρα έρεε μέσα από την πόλη, εξασφαλίζοντας άφθονη παροχή νερού. Την ίδια στιγμή, μέσω της εκτροπής της ροής του σε ένα υπόγειο κανάλι που έφτανε τα 65 χιλιόμετρα με πορεία στα βόρεια, συνέχιζε ο ποταμός υπόγεια έξω από τα τείχη στερώντας από τους πολιορκητές το νερό του. Για να αποφευχθεί ο κίνδυνος των πλημμυρών όπου είχε ήδη μια φορά καταστρέψει μεγάλα τμήματα της πόλης, κατασκευάστηκε κοντά στην πόλη ένα φράγμα σε σχήμα αψίδας, ένα από τα πρώτα γνωστά στο είδος του. Επιπλέον στρατώνες κατασκευάστηκαν για τη φρουρά, και δύο νέες εκκλησίες χτίστηκαν, η «Μεγάλη Εκκλησία», και μια αφιερωμένη στον Άγιο Βαρθολομαίο.

Η πόλη πολιορκήθηκε και αργότερα κατακτήθηκε από τους Πέρσες το 573-574, αλλά επέστρεψε στους βυζαντινούς με τη βυζαντινοπερσική συνθήκη του 590. Καταλήφθηκε και πάλι από τους Πέρσες το 604-05, μετά από πολιορκία εννέα μηνών επέστρεψε στην Βυζαντινή Αυτοκρατορία υπό τον αυτοκράτορα Ηράκλειο έως ότου τελικά το κατέλαβαν το 639 οι Άραβες. Μετά από αυτό, η πόλη έχασε την στρατιωτική της σημασία, μειώθηκε και τελικά εγκαταλείφθηκε.